خواص دارویی گیاه اسپند

اسپند گیاهی است دارای ارتفاعی بطول حدود ۳۰ تا ۵۰ سانتی متر. ظاهر آن بوته مانند، دارای برگ‌های سبز با تقسیمات باریک و دراز و نامنظم است. گل‌های آن درشت و دارای کاسبرگ نازک و گلبرگ بزرگ برنگ سفید مایل به سبز، میوه آن پوشینه و حاوی دانه‌های متعدد برنگ سیاه است.بو دادن دانه‌های اسفند در نزد برخی جهت جلوگیری از چشم زخم موثر دانسته شده استیکی از گیاهان نام آشنا برای ایرانی‌ها، اسپند است.

دانه این گیاه در خانه سوزانده می‌شود و دود غلیظ آن برای ضدعفونی هوا ، دور کننده حشرات، خوشبوکننده فضا و به باور برخی حتی خنثی کردن چشم‌زخم و… مورد استفاده قرار می‌گیرد. علاوه بر تمام این موارد، در آسیا از دانه‌های اسپند به عنوان ضدانگل، کرم‌کش و کشنده آمیب استفاده می‌کنند. اسپند در سایر کشورها نیز طرفدار دارد؛ مردم یونان از اسپند به عنوان قاعده‌آور، کرم‌کش، مسکن و خواب‌آور استفاده می‌کنند.

فواید اسپند

در گذشته در هند برای سفلیس و در آفریقا نیز برای تب از اسپند استفاده می‌کردند، گرچه مصرف خوراکی این گیاه می‌تواند مسموم‌کننده باشد، اما بعضی از افراد محلی در این کشورها هنوز از آن برای درمان آسم، کولیک، تب، سنگ‌های صفراوی، سکسکه، زردی، مالاریا، دردهای عصبی، پارکینسون، افتادگی رحم، روماتیسم و بیماری‌های ادراری تناسلی استفاده می‌کنند.

اسپند برای افراد گرم مزاج مضر است و اگر افرادی که مزاج گرم و خشک دارند، حتی مقادیر کمی از آن را بخورند دچار مشکل خواهند شد. اگر جوشانده اسپند را صاف‌کرده با عسل و روغن کنجد بنوشید، به شدت حالت تهوع ایجاد می‌کند. این گیاه در افراد گرم مزاج باعث سردرد و حالت تهوع می‌شود.

ترکیبات اسپند

گیاه اسپند دربردارنده مواد ضد میکروبی از نوع فلاونوئیدها و آلکالوئیدها می‌باشد، که این مواد در بخش‌های مختلف آن (دانه، کالوس و نهال) زیاد یافت می‌شود. از جمله آلکالوئیدهای مهم آن می‌توان به آلکالوئید هارمین، هارمالین، هارمالول و پگانین و آلکالوئیدهای کینازولین اشاره کرد.

مضرات اسپند

معمولاً از گیاه اسپند بیشتر به عنوان خوشبوکننده هوا استفاده می‌شود و شکل خوراکی آن کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد، چرا که مصرف ناصحیح آن باعث عوارضی چون تشنج، تهوع، سکسکه، ترشح بیش از حد بزاق و تضعیف سیستم اعصاب مرکزی می‌شود. سمی بودن این گیاه به اندازه‌ای است که حتی حیوانات هم با مصرف آن دچار مسمومیت می‌شوند و مواردی از مرگ و میر حیوانات نیز گزارش شده است. در قدیم برای کاهش تأثیر میزان سم گیاه اسپند آن را چند بار در آب خیس می‌کردند.

خواص اسفند

۱- طبیعت این گیاه گرم وخشک است.

۲- اسفند جلادهنده سینه و شش از رطوبت لزج مقوی نیروی جنسی چاق کننده ادار آورروان کننده شیر مسهل سودا و بلغم و کرم کدو می باشد برای این منظور بعد از غذا نصف قاشق چای خوری اسفند را با یک استکان آب قورت دهید برای بالغین تا هفت روز.

۳- خوردن اسفند برای سرع فلج جنون نسیان و سایر بیماری های سرد دماغی و عصبی مفید است و برای گرم کردن بدن رفع استسقا یرقان و سیاتیک مفید است.

۴- دود کردن دانه آن برای زد عفونی کردن محیط مفید است و از قدیم این مرسوم بوده است( که الان البته به عنوان رفع چشم بد دود می کنیم).

۵- چنانچه به سیاتیک مبتلا هستید به مدت ۱۵ شب مقدار ۷تا ۷٫۵ گرم اسفند را با آب قورت دهید که بسیار مفید است.

۶- مصرف آن همراه با آب و یا آسیابب شده همرا ه با روغن حیوانی جهت رفع بی حسی و یا نقصان حس و حرکت اعضا و رعشه بسیار مفید می باشد.

۷- اگر ۳۰گرم از آن را آسیاب کنید و با ۱۲۰گرم آب بجوشانید و آن را صاف کنید و با ۹۰گرم عسل و ۶۰گرم روغن کنجد بخورید حالت بهم خوردگی شدیدی بهتون دست می ده که سینه را از هرچی ماده لزج هست پاک می کند و برای تنگی نفس و سرفه های شدید رطوبتی بسیار بی نظیر است.

*

۸- اگر ۱٫۵ گرم اسفند را صبح ناشتا به همراه خاکشیر با کمی آب بدون اینکه کوبیده شود بخورید برای تکرارادارو سستی ادار بسیار مفید است البته در هنگام معالجه نباید ماست و کشک و ترشی جات مصرف کنید.

۹- کودکانی که به علت سستی کمر و ضعف مثانه شبها رختخواب خود را خیس می کنند یعنی شب اداری دارند بهتر است هر شب مخلوطی از تخم رازیانه و اسفند از هریک یک قاشق چای خوری بخورند و در ضمن صبحها یک یا دو عدد زرده تخم مرغ و کمی عسل خالص خوب میل کنند.

۱۰-جهت رفع ناراحتی سینه و تنگی نفس می توانید اسفند را همراه با تخم کتان به نسبت مساوی خوب آسیاب کنید و با عسل مخلوط کنید سپس روزی دو بار به اندازه دو حبه میل کنید.

۱۱-برای رفع سنگینی گوش و کری گوش و صدای گوش می توانید اسفند را در آب ترب و روغن زیتون بجوشانید و ۳قطره در گوش بریزید.

۱۲-برای رفع اعتیاد به مواد افیونی می توانید مقداری دانه اسفند را بو داده کنبد بعد آن را خوب آسیاب کنید و با عسل مخلوط کنید و و روزی سه حبه میل کنید.

۱۳-شیاف گرد دانه اسفند با روغن ایرسا دهانه عروق و خون بو اسیر را باز می کند.

۱۴-بخور دانه های اسفند برای تسکین درد دندان بسیار مفید است.

۱۵-روغن اسفند از نظر طبیعت گرم وخشک است و برای رفع فلج و لقوه رعشه سستی صرع و پریدن ناگهانی اعضای بدن چه از طریق خوردن و چه استفاده از ضماد آن مفید است تنقیه با آن نیز برای تسکین درد کمر و سیاتیک و سردی کلیه و رحم بسیار مفید است.

طرز استفاده اسفند

اسپند شفا ی هفتاد بیماری از امام صادق(ع) درباره اسپند و کندر سوال شد پس آن حضرت فرمود: هیچ ریشه ای از گیاه در زمین نمی جنبد و هیچ شاخه ای در آسمان بالا نمی رود مگر آنکه خداوند فرشته ای را ماموریت داده تا آن را به قطعات خرد شده تبدیل کند یا به سرنوشتی که دارد برساند و شیطان (میکروب) از هفتاد خانه ای می گریزد که در نزدیکی خانه ای باشد که در آن اسپند است و شفا از هفتاد بیماری در اسپند است که آسان ترین آن خوره است، پس دود کردن اسپند را از یاد نبرید.

ولی کندر منتخب و برگزیده پیامبران سابق است و حضرت مریم(ع) از آن، کم گرفت و هیچ دودی سریع تر از دود کندر به آسمان بالا نمی رود. دود کندر میکروب ها را دفع و آفات و بلاها را طرد می کند پس دود کردن کندر را از یاد نبرید. (بحار ج ۵۹ ص ۲۳۴)

*

(اسپند HARMEL) یا اسفند یکی از داروهای اصلی گیاهی است که به زبان عربی «حرمل» نامیده می شود. اسپند از تیره سراب (ygophyllaceaez) است و نام علمی آن «harmala peganum» است.
دانه اسفند دارای آلکالوئیدهایی به نام (هارمالین، هارمین، هارمالون) است و دارای خواص دارویی بسیاری است و گندزدایی می کند. بو و دود دانه های اسپند، اثر ضدعفونی کننده در هوا داشته و میکروب ها را از بین می برد. در التیام بیماری های پوستی، جوشانده ریشه اسپند اثر بسیار زیادی دارد عفونت های پوستی خصوصا اگزما را درمان می کند و از بروز حساسیت های پوستی جلوگیری می کند. دانه های اسپند خواب آور و معرق است.

*

اسپند نرم کننده سینه و ریه بادشکن امعا» زیاد کننده شیر مادر مسهل سودا بغلم و ضد کرم کدو است. خوردن دانه های خشک اسپند همراه با کمی خاکشیر تقطیر ادرار و سستی ادرار را درمان می کند. خوردن مخلوطی از دانه های اسپند و تخم رازیانه بی اختیاری ادرار و دفع شبانه ادرار را درمان می نماید البته برای درمان این بیماری باید از رژیم های خاص نیز پیروی نمود در مورد اول پرهیز از خوردن لبنیات و ترشیجات و در مورد دوم حتما باید از معجون عسل و زرده تخم مرغ در صبحانه استفاده کرد. جوشانده اسپند در تسکین دردهای عصبی گوش توام با آب ترب و روغن زیتون بسیار موثر است.

*

البته به علت سمی بودن از مقدار بسیار کم در این جوشانده باید استفاده کرد. برای رفع استسقا»، سیاتیک سو» دارد خوردن خیسانده دانه های آن جهت تحلیل مواد سوداوی و تصفیه خون و نرم داشتن سینه نافع است اگر ۳۰۰ گرم دانه اسپند رابا چهار برابر آب بجوشانند بعد صاف کنند و با صدگرم عسل و هفتاد گرم روغن کنجد مخلوط کرده و به تدریج در طول یک ماه بخورند برای تنگی نفس مفید است و سرفه خشک و رطوبتی را درمان می کند بخور اسپند بر درمان دندان توصیه شده مقدار خوراک اسپند نباید زیاد باشد دود اسپند ضدحساسیت است، چکاندن آب اسپند پخته شده در چشم، پرخونی و قرمزی چشم را التیام می بخشد.

خواص اسپند از نظر طب اسلامی

گرم خشک است و ضد سوداست و ضد بلغم و روی اعصاب خیلی تاثیر دارد در لرزش و افسردگی و اضطراب تاثیر دارد و شجاعت را زیاد می‌کند. میزان مصرف آن بسته به طبع و مزاج هر فرد متفاوت است. حداکثر میزان مصرف اسفند یک قاشق مرباخوری است که با آب قورت داده می‌شود. به مدت ۴۰ روز یا نهایتا ۸۰ روز(بستگی به نظر طبیب حاذق طب اسلامی دارد) مصرف بیشتر از این باعث مسمومیت می‌شود زیرا اسفند حاوی سم است. اسفند را بهتر است نشسته مصرف کنید تا اثر درمانیش بالاتر برود.

*

اسفند در تورم ها، دردهای سرد استخوانی، اسکیزوفرنی و آرتروز های سرد و … کاربرد دارد. اسفند میزان شیر و ادرار و خونریزی را زیاد می‌کند و در درمان انزال زودرس و عفونت‌های شدید زنان و ضعف جنسی بسیار موثر است. مصرف اسفند نباید نابجا و خود سرانه باشد اسفند در افراد گرم مزاج ممکن است ایجاد خارش و کهیر کند. مصلح اسفند سرکنگبین است.

*

دود کردن اسفند خیلی برای دفع انرژی‌های منفی مفید است. پیامبر اکرم می‌فرمایند خداوند به ازای هر دانه اسفند ملکی را خلق می‌کند که از خودتان و محیط اطراف‌تان محافظت میکند. موجودات زنده و ماهی و گل و گیاه در منزل خیلی خوب است چرا که پیش مرگ ما می‌شوند و باعث می‌شود قضا بلا به اینها بخورد نه به ما.

*

حضرت امیر (ع) می فرمایند:
درخت اسپندی نیست، مگر اینکه ملائکه همراه آن است و از آن پاسبانی می کند تا برسد به دست کسی که می خواهد آن را مصرف کند. در ریشه و ساقه اسپند؛ نَشرَه [خوشی و انبساط نفس]، و در فرعش، شفای ۷۲ بیماری است.

*

امام صادق (ع) در پاسخ سوالی که از ایشان درباره اسپند شده است، می‌فرماید: «هیچ ریشه‌ای از اسپند در زمین نفوذ نکند و هیچ شاخه ای به طرف اسمان رشد نکند، مگر ملکی، موکّل آن می‌شود تا اینکه از بین برود یا به دست کسی برسد تا از آن استفاده کند شیطان از خانه‌ای که در آن اسفند وجود دارد، ۷۰ خانه دور می‌شود. اسپند درمان ۷۰ درد و بیماری است که کمترینش جذام است. از اسپند و درمان با اسپند غافل نشوید».

*

دود کردن اسفند خیلی برای دفع انرژی های منفی مفید است. پیامبر اکرم می‌فرمایند خداوند به ازای هر دانه اسفند ملکی را خلق می‌کند که از خودتان و محیط اطراف تان محافظت می‌کند. موجودات زنده و ماهی و گل و گیاه در منزل خیلی خوب است چرا که پیش مرگ ما می‌شوند و باعث می‌شود قضا بلا به اینها بخورد نه به ما.

خواص درمانی اسپند در روایات

دود اسفند و خود اسفند آنتی‌بیوتیک طبیعی است.
گیاهی شجاعت‌آور است.
مصرف یک مثقال (۴/۵ گرم) از آن هر روز به مدت ۴۰ روز موجب جاری شدن حکمت در قلب می‌شود.
مصرف یک مثقال (۴/۵ گرم) اسفند به طور روزانه طی ۴۰ روز نقش پیشگیرانه از ۷۲نوع بیماری دارد.
مصرف روزانه آن پیشگیری از بیماری جذام می‌کند.

شستن مقداری اسفند، ۶مرتبه با آب سرد و مرتبه هفتم با آب گرم و خشک کردن در سایه و آغشته کردن اسفند با روغن گل سرخ و خوردن یک قاشق چایخوری از آن هر روز صبح ناشتا، درمان بیماری بی اختیاری ادرار و قطره قطره ادرار کردن است.
فرشتگان الهی مسئولیت محافظت از این گیاه جهت جلوگیری از خنثی شدن خواص درمانی آن را دارند.
دور کننده شیطان تا فاصله ی ۷۰ منزل اطراف منزل انسان است.
شفا بخش و درمان بخش ۷۰ نوع بیماری است.
ضماد پودر اسفند بر موضع عقرب گزیدگی و مار گزیدگی و همچنین خوردن آن برای عقرب گزیدگی و مار گزیدگی نافع است.